نکات امنیتی والت ها - رهگیری تراکنش در بلاکچین

در قسمت های قبلی با انواع کیف پول های مخصوص نگه داری رمزارزها آشناتون کردیم. 4 تا کیف پول را معرفی کردیم و گفتیم چطور میتونید از سایت هایی که معرفی کردیم، کیف پول کاغذی تولید کنید.در این درس لازمه چند نکته در مورد: امنیت کیف پول ها و انتقال رمزارزها بگیم، با کلید عمومی و خصوصی آشنا بشید، چندتا کلید عمومی و کلید خصوصی ببینید و در انتهای این جلسه هم بهتون آموزش می دیم که چطور میتونید یک تراکنشی رو در فضای بلاک چین رهگیری کنید و ...

کلید عمومی:

همون طور که گفتیم کلید عمومی رشته ای از حروف و اعداده، مثل شماره کارت بانکی:

به لحاظ امنیتی گفته میشه اگه کلید عمومی رو در اختیار یک نفر دیگه قرار بدید، اون فقط میتونه به حسابتون کریپتو کارنسی وارد کنه و هیچ ریسکی نداره. اما:

در انتهای این جلسه بهتون میگیم که اینطور نیست و با کلید عمومی میشه یکسری اطلاعاتی از کیف پولتون بدست آورد. به همین خاطر این درس را دقت کنید:

نکاتی در مورد کلید عمومی:

نکته اول: اشتباه در کپی کردن یا تایپ آدرس

1) آدرس کیف پول ترکیبی از 26 تا 35 حرف و عدد است

موقعی که میخواید برای دوستتون کریپتو کارنسی منتقل کنید، باید حواستون باشه که به دقت آدرسی که دوستتون می ده رو وارد کنید

یعنی: تمام کاراکترها رو از ابتدا تا انتها و با در نظر گرفتن حروف بزرگ و کوچک، وارد قسمتی که آدرس گیرنده رو از شما میخواد، وارد کنید.

و این که مثلا اگه از پشت موبایل کسی بخواد آدرس والتش رو براتون بگه، امکان داره تو حروف بزرگ و کوچک اشتباه کنید یا یک کاراکتر رو جا بندازید یا حتی اگه آدرس والتش رو که از 26 تا 35 کاراکتر تشکیل شده رو بخواد براتون بفرسته:

ممکنه شما از کاراکتر اول تا کاراکتر آخر رو بخواهید درگ کنید و برای کپی کردن، امکان داره یک کاراکتر یا یک اسپیس اضافه رو هم کپی کنید...

این ها اشکالاتی اند که باعث میشه کریپتوکارنسی تون رو از دست بدید و به یک آدرس اشتباه یا آدرس یک نفر دیگه منتقل بشه؛ که اگر به آدرس اشتباهی رمزارزیو منتقل کردید، در اینصورت دیگه دسترسی به اون رمزارز نخواهید داشت. این نکته ای که باید حواستون بهش باشه. بخاطر همین برای جلوگیری از این اشتباه و از دست رفتن رمزارزها اومدند:

2) QR Code رو طراحی کردند

یعنی هر رمزارزی تو کیف پول من و شما یک QR Code هم داره. این یعنی وقتی یک کیف پول رو برای خودتون ایجاد می کنید و میرید تو قسمت بیت کوین، که اونجا، هم "رشته حروف و اعداد" رو به عنوان آدرس کلید عمومی می بینید و هم "QR Code" رو به عنوان آدرس کلید عمومی می بینید. حال اگه بخواید رمزارزی رو برای دوستتون منتقل کنید، میتونید بگید عکس QR Code کدش رو براتون بفرسته.

اون موقع برای انتقال، به جای این که در باکس مربوطه، تایپ یا copy/ paste کنید، میایید:

QR Code Reader رو روشن و اون عکس رو اسکن میکنید، در این صورت اون آدرس دیگه بدون هیچ اشتباهی در جای مربوطه قرار میگیره و شما با خیال راحت به آدرس درست، رمزارزتون رو منتقل میکنید و دیگه خیالتون راحته که رمزارزتون به آدرس اشتباه نفرستادید و از دست ندادیش.

پس:

این مواردیه که باید حتما مد نظرتون قرار بدید و موقعی هم که بخواهید انتقال را انجام بدید عجله نکنید، در محیطی آرام – معمولا در دریافت ها عجله است که میگن زودتر بفرست مثلا میخوام برم یک رمزارزی رو بخرم، مخصوصا در روزهای اول- از این هیجان و شتاب جدا پرهیز کنید.

نکته ی دوم: تشخیص آدرس کیف پول رمزارزها

هر رمزارزی مثل بیت کوین، شروع آدرس کیف پولش، کاملا می تونه به ما بگه که آیا این آدرس بیت کوین هست یا نه؟

همان طور که ملاحظه می کنید:

آدرس کیف پول بیت کوین با عدد 1 یا با عدد 3 یا با bc1 شروع میشه.

و اگه قراره باشه برای دوستتون اتریوم بفرستید و اون یکی از آدرس های زیر رو داد، متوجه میشید که آدرس کیف پول بیت کوینش رو داده و همون جا جلوی اشتباه رو می گیرید:

اینم آدرس اتریومه که معمولا با عدد 0 و X معمولا شروع میشه:

مثلا برید توی کیف پولتون نگاه کنید، ببینید رمزارزهای دیگه با چه کاراکترهایی شروع میشه. این کار میتونه تا حد زیادی جلوی ارسال اشتباه و از دست رفتن رمزارزها رو بگیره .

تا این جا کلید عمومی بود.اما بریم سراغ کلید خصوصی.

کلید خصوصی:

کلید خصوصی هم میتونه یک رشته حرف و عدد به صورت زیر باشه،که البته شکل های دیگه ای هم داره که براتون توضیح می دیم:

کلید خصوصی خیلی مهمه.

مثل تاریخ انقضا یا CVV2 کارت بانکیمون یا مثل همون رمز اینترنتی که برای کارت میذاریم. اگر کسی به این ها دسترسی داشته باشه، خیلی راحت میتونه موجودیتون رو به جایی که دیگه دسترسی ندارید منتقل کنه.

از دست دادن کلید خصوصی یعنی از دست دادن رمزارزهاتون.

وارد کیف پولی می شیم (این جا یکی از کیف پول هاست):

توی این کیف پول:

این قسمت داره بهمون میگه که کلیدهای خصوصی به سه شکل میتونه باشه:

Private Key

که رشته حروف و اعداده که نمونه اش رو دیدیم .دو مدل دیگه هم میتونه باشه:

Keystore

Mnemonic

که میتونند به شکل Phrasal Key یا Seed (به معنی دانه یا بذر) باشه:

یعنی 12 یا 24 تا کلمه که ترتیبشون هم مهمه.

اگه کیف پولتون گم شد یا به سرقت رفت، و بخواید رمزارزهای کیف پولتون رو در کیف دیگه ای بازیابی کنید آیا امکان پذیره؟

بله

چطوری ممکنه؟!

کیف پول جدید ازتون سئوال میکنه که مثلا کلمه ششم رو وارد کنید، این جا کلمه ششم kind است و وارد می کنیم. ممکنه بگه کلمه هشتم رو وارد کن، خب wait رو وارد میکنیم. این شد کلید خصوصی.

پس: در حفظ و نگه داری Phrasal Key یا Seed کوشا باشید وگرنه به سرنوشت آقای "جیمزهاول" دچار میشید:

ایشون چندین سال پیش که راحت میشد با یک لپ تاپ معمولی و با قدرت پردازش کم، بیت کوین استخراج کرد، 7،500 تا بیت کوین داشت که در یک هارد قدیمی بود. از اونجا که بیت کوین قیمت زیادی هم نداشت و خیلی هم توجه و نگاهها روش نبود، یادش رفته بود که secret key یا همون کلید خصوصی بیت کوین هایی که استخراج کرده بود رو تو هارد گذاشته. بعد از چند ماه اینطور که خودش میگه، گفت دیدم میزکارم شلوغ بود یک سری وسایل اضافه رو انداختم سطل زباله. یکی از اون وسایل، همون هاردی بود که کلید خصوصیه کیف پولش که داخلش 7،500 تا بیت کوین بود هم توش بود که گم شد. بعد از چند مدت که متوجه شد قیمت بیت کوین رفته بالا، یادش اومد توی اون هارد بیت کوین هاش بود .

الان هم میگن هرز گاهی می ره در قسمت محل جمع آوری زباله های شهری که زندگی می کنه میگرده اما تا الان که پیدا نکرده ....😢

برای تفریح برید:
7،500 تا بیت کوین رو ضربدر قیمت بیت کوین به پول ریال ما کنید، ببینید چه حجم پولی میشه!
این اتفاق میتونه برای ماهم در احجام کمتر بیفته...

پس نتیجه می گیریم که کلید خصوصیتون رو جدی بگیرید و اونرو در جای بسیار امنی- مثل گاوصندوق - نگه داری کنید.

کلید خصوصیتون رو لای کتاب یا لای برگ های دفترتون یا جیبتون یا زیرفرش یا تو کشویی که در دسترس همه است قرار ندید که میتونه بهای سنگینی داشه باشه. به قسمت رهگیری تراکنش رسیدیم.

رهگیری تراکنش Transaction Tracking:

ما یک تراکنشی رو مثلا یک بیت کوینی رو به حساب یک نفر منتقل می کنیم. حالا می خواهیم رهگیری کنیم و ببینیم که آیا این انتقال صورت گرفته یا نه، یا مثلا قراره کسی رمزارزیو به حسابتون واریز کنه و میگه که منتقل کردم، حالا می خواهیم ببینیم که آیا واقعا منتقل کرده یا نه؟

چی کار میکنید؟

بهش می گید TX ID ت رو بده یا این که میگید از چه کیف پولی منتقل کردی؟ اونوقت آدرس کیف پولشو می گیرید.

حالا TX ID چیه؟

همون Transaction ID است. هر تراکنش و نقل و انتقالی در فضای بلاک چین، یک ID یا شناسه داره که به اون میگند TX ID .

همونطور که اینجا می بینید، TX ID یکسری حرف و عدده:

این قسمت هم میگه از چه کیف پولی این مقدار بیت کوین اومده:

این ورودیه مقدار بیت کوین است. چون هم سبزه هم + روش خورده که معادل 1،002.96$ بیت کوین وارد این کیف پول شده یا Received یا دریافت شده:

شما یکی از این دوتا را یا TX ID یا From را میتونید وارد یکسری سایت هایی کنید که به آن ها میگند بلاک اکسپلورر یا جستجوگر بلاک ها که بریم یکی از اونها رو ببینیم.

آدرس یکی از اون بلاک اکسپلوررها رو وارد می کنیم Blockchair.com:

گفتیم که باید "آدرس" کیف پولی که میخواید اطلاعات اون تراکنش رو رهگیری کنید رو وارد کنید:

یا

"TX ID" اون کیف پول رو:

این جا مثال هم داره؛ وقتی روی Address بزنیم، آدرس یک کیف پول آماده رو به ما می دهد. میریم یببینیم چه تراکنش هایی در داخل اون کیف پول اتفاق افتاده(با زدن <-):

این صفحه میاد:

مثلا یک گزینه اش Bitcoin Cash است:

که میریم داخلش:

همان طور که می بینید داره اطلاعات transaction هایی که تو این کیف پول اتفاق افتاده رو میگه.

مثلا میگه این مقدار Bitcoin cash در تاریخ 30 آپریل 2022 در ساعت 7:28 دقیقه دریافت شده که تایید شده است:

یعنی اگه این تراکنشی بود که منتظرش بودیم، این قسمت میشه دید که به حسابمون اومده یا نه، و اگه هنوز در راه باشه و confirmed نشده باشه، این جا confirmed رو نمی زنه، مثلا می زنه pending که یعنی تو مسیره داره میاد که یعنی مطمئن باشیم که کسی که قراره برامون Bitcoin Cash رو بزنه به آدرس والت ما این کار را انجام داده.

و همین طور که میریم پایین تر می بینیم که باز هم دریافت هایی داره. بنابراین از این طریق میتونید تراکنش های بیت کوین رو که چه مقدار و در چه تاریخی و در چه ساعتی بوده را ببینید:

اینم TX ID که آیدی اون تراکنش رو این جا می تونید ببینید:

اگه بخواید برای دوستتون هم بفرستید از طریق قسمت crypto copy، کپی کنید و براش در واتساپ یا تلگرام یا هر جا که بفرستید، و اگه طرف مقابل دریافت کننده است، حق داره از ما TX ID بخواهد و ما اون رو بهش نشون می دیم:

البته از داخل کیف پولمون هم می تونیم این کار را انجام بدیم – معمولا از داخل کیف پول انجام می دیم.

به همین راحتی شما می تونید اطلاعات مربوط به اون تراکنش خاص یا کل تراکنش های مربوط به کیف پولتون رو داشته باشید

و این همون جایی که میگند اگر آدرس کلید عمومی کیف پولتون رو در اختیار کسی قرار بدید هیچ ریسکی متحمل نمی شید، اما:

ریسکش همینه که شاید شما نخواید تراکنش هایی رو که انجام دادید رو دیگران بدونند. ولی اگه دوستتون آدرس کیف پولتون را داشته باشه می تونه از طریق همین بلاک اکسپلوررها مثل Blockchair.com و با وارد کردن آدرس کیف پولتون، به تمام تراکنش هایی که انجام دادید – چه مقدار، چه رمزارزی ، چه تاریخی و چه ساعتی -دست یابد.

از این جهت که اگه حجم زیادی تراکنش داشته باشید، امکان داره امنیت شما هم از جانب اون فرد به مخاطره بیفته.

این مثالی برای آدرس کیف پول بود که وارد کردیم.

حالا میتونید بجای وارد کردن آدرس کیف پول TX ID رو وارد کنید: